Marx, sermaye ve iktisadi aklın cinneti

“`html

Marx’ın Meta Teorisi ve Günümüzdeki Geçerliliği

Marx, kapitalist ekonomik sistemin işleyişini detaylı bir şekilde incelerken, metaların ikili yapısına dikkat çeker. Onun fikirlerine göre, metalar hem kullanım değeri hem de mübadele değerine sahiptir. Bu noktada, Marx metaları iki ayrı kategoriye ayırmadan, ikili doğasını ele alır. Kullanım değeri, bir meta ile ilgili yararlılık özelliğini yansıtırken, mübadele değeri ise pazardaki değerini ifade eder. Bu iki değer bir yandan birbirine bağlıdır, diğer yandan da zıt ilişkiler içerisindedir. Kullanım değeri, yiyecekten giyeceğe, hatta kültürel ürünlere kadar birçok şeyde kendini gösterebilir. Önemli olan, kullanım değerinin, bireylerin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde üretilmesi ve onlarda bir isteğin oluşmasını sağlamasıdır. Diğer yandan mübadele değeri, ekonomik sistemin sadece kapitalist toplumda geçerli olan bir yönüdür.

Marx, Sermaye ve İktisadi Aklın Cinneti
David Harvey, “Marx, Sermaye ve İktisadi Aklın Cinneti”, Çeviren: Esin Soğancılar, 239 sayfa, Sel Yayıncılık, 2021

David Harvey, “Marx, Sermaye ve İktisadi Aklın Cinneti” adlı eserinde bu sorulara ışık tutarak, “Bugün bazı açılardan eski moda görünse de, Marx’ın analizleri eski zamandan çok daha geçerli.” diyerek bu fikirleri vurgular. Marx’ın dönemi, dünya genelinde etkileri hissedilen karmaşık bir ekonomik sistemin ortaya çıkmasına zemin sağlamıştır.

Harvey, Marx’ın “sermaye, hareket halinde bir değerdir” ifadesi üzerinden yola çıkarak, sermayenin döngüsünü doğadaki hidrolik denge ile kıyaslar. Ancak, bu iki yaklaşım arasında belirgin bir farklılık olduğunu da aktarır; hidrolojik döngü sabit ve değişmezdir, oysa sermaye döngüsü sürekli bir büyüme sarmalı içinde hareket eder. Harvey, sermayenin değeri hareket ettiğinde değer kaybının olduğu konusunda uyarıda bulunur.

Marx, değeri “toplumsal olarak gerekli emek zamanı” olarak tanımlarken, Harvey bu değer kavramının maddi sonuçlar doğuran ama gayri maddi ilişkilerle bağlantılı olduğunu ifade eder. Marx’ın para kavramı, yabancılaşmış emek değerlerini temsil ederken, Harvey’e göre “toplumsal olarak gerekli olan”, hem işverenlerin hem de işçilerin tabi olduğu bir “görünmez el” yaratmaktadır. Marx’a göre, mübadele değerinin tamamen ortadan kaldırılmasını sağlamak, toplumsal olarak gerekli emek zamanının da sona erdirilmesi anlamına gelir.

Harvey, “hareket halindeki değer” kavramı üzerinden, sermayenin yeniden üretiminde ortaya çıkan tehlikeleri ve sermayenin farklı kesimleri arasındaki uzlaşmaz çelişkileri gözler önüne serer. Sermaye durakladığı veya yavaşladığı her anında değer kaybı meydana gelecektir. Sermaye, mamul ürün şeklinde pasif kaldığında, aktif olarak çalışamaz, bu da ekonomik bir krizi tetikler. Ayrıca, paranın atıl kalması sorunundan ziyade, burada stok maliyetlerinin daha önemli olduğunu vurgular. Üretim sürecindeki rutin masrafların karşılanması için, finansman ihtiyacı doğar ve bu çoğu zaman kredi mekanizmalarıyla halledilmeye çalışılır.

Harvey’nin borç ekonomisi üzerine yaptığı analiz, üretim zamanıyla dolaşım zamanının çelişkisi üzerinden ilerler. Bu çelişki, kredinin dünyaya girişini sağlar. Marx, fakat paranın bir meta olarak dönüşümünün karmaşık olduğunu keşfeder, bu yüzden yeni yatırım ve yenileme için kredi kullanılabilmektedir.

Marx’a göre, borç verilen para, yani faiz getiren sermaye, karşı değer formu olarak değerlendirilmektedir. Bu, sermaye devrini hızlandırmanın bir yoludur. Borç, gelecekteki üretim değerlerine ilişkin bir hak talebidir; bu değer üretimi yeterli değilse, kriz kaçınılmazdır. Dolayısıyla, üretken olmayan emek borç kapsamına girer. Örneğin, pazarlama gibi dolaşımda çalışan emekçiler artı değer yaratabilir ama gerçek anlamda bir değer üretmezler. Hem ev içi emek hem de alternatif yaşam biçimlerinin geliştirilmesi gibi unsurlar da “karşı değer” politikası kapsamına girmektedir.

Harvey, “sermayenin hareket yasalarının” günümüzde geldiği noktanın ciddiyetine dikkat çekerken, Marx’ın perspektifini kuramsal olarak güncel meselelerle birleştirir. Tüm emekçilerin yaşamlarını sürdürmek için verdikleri mücadelelerin sebeplerini çözmek ve anlamak için sermaye kavramının evrimi gereklidir. Çağımızın gerçekliğini kavrayabilmek için, sermayenin işleyiş biçimlerinin derinlemesine analiz edilmesi elzemdir.

“`

Related Posts

ÇILGIN SAYILSAL LOTO SONUÇLARI AÇIKLANDI! 4 HAZİRAN 2025 ÇEKİLİŞİ || Büyük ikramiye devretti! işte talihli rakamlar

Çılgın Sayısal Loto 4 Haziran çekiliş sonuçları Milli Piyango Online tarafından her hafta olduğu gibi bu hafta da Çarşamba akşamı saat 21.30’da yapılan çekilişin hemen ardından açıklandı. Hemen belirtelim ki bu akşam yapılan çekilişte 6 bilen çıkmayınca 336 milyon 145 bin lira değerindeki büyük ikramiye devretti. Peki, bugünkü çekilişte hangi numaralar kazandırdı. Merak edenler için detaylı sonuçları haberimizde derledik. İşte Milli Piyango Online TV YouTube kanalı üzerinden canlı olarak yayımlanan 4 Haziran Çılgın Sayısal Loto çekiliş sonuçları….

Karaca Gizemli Kutu kampanyası gerçek mi, doğru mu, dolandırıcılık mı?

Son dönemde sosyal medyada ve çeşitli platformlarda sıkça konuşulan “Karaca Gizemli Kutu” kampanyası, kullanıcılar arasında merak uyandırırken bir yandan da dolandırıcılık şüphelerini beraberinde getiriyor. Karaca’nın mutfak, sofra ve ev ürünleri alanında sunduğu iddia edilen bu sürpriz kutu kampanyasının gerçekliği tartışma konusu olurken, kullanıcıların sahte web siteleri ve anketler aracılığıyla mağdur edildiği rapor ediliyor. Peki, Karaca Gizemli Kutu kampanyası dolandırıcılık mı, doğru mu, gerçek mi?

Babalar Günü ne zaman, Haziran ayının kaçında? 2025 Babalar Günü hangi gün kutlanıyor?

Babalar Günü tarihi, Haziran ayı yaklaşırken araştırılan konu olmaya devam ediyor. 2025 Babalar Günü ne zaman? sorusu da bu sebeple merak ediliyor. Babalar Günü, ilk olarak 1910 yılında ABD’nin Washington eyaletine bağlı Spokane şehrinde kutlanmaya başlamış ve zamanla dünya çapında pek çok ülkede özel bir gün olarak benimsenmiştir. Peki, bu yıl Babalar Günü hangi tarihte ve hangi gün kutlanacak? İşte 2025 yılı Babalar Günü’nün kutlanacağı tarih!

Taşımalı eğitimle engelli öğrencilerin okula erişim imkanı 20 kat arttı

Aile ve Sosyal Hizmetler ile Milli Eğitim bakanlıklarının 20 yıl önce başlattığı Taşımalı Eğitim Projesi sayesinde okula erişebilen engelli öğrenci sayısı yaklaşık 20 kat artarak 6 bin 901’den 133 bin 893’e ulaştı.

BURSLULUK SONUÇLARI NE ZAMAN AÇIKLANACAK? 2025 İOKBS bursluluk sınav sonuçları nereden ve nasıl sorgulanır?

MEB İOKBS 2025 Bursluluk Sınavı sonuçları sorgulama ekranı ile gündemde yer alıyor. Nisan ayında yapılan sınavın ardından öğrenciler merak içerisinde “İOKBS 2025 Bursluluk Sınavı sonuçları açıklandı mı, ne zaman açıklanacak?” sorusunun cevabı araştırılmaya başlandı. Peki sonuçlar nereden nasıl sorgulanır? İşte MEB İOKBS 2025 Bursluluk Sınavı sonuçları sorgulama ekranı…

ANKARA SU KESİNTİSİ 21 MAYIS 2025: ASKİ Beypazarı ve Etimusgut’ta sular ne zaman gelecek?

Ankara su kesintisi listesi, 21 Mayıs Çarşamba günü bölgelerinden kesinti yaşayan vatandaşlar tarafından sorgulanıyor. Etimesgut, Beypazarı, Sincan gibi ilçeler kesinti yaşayanlar, ‘sular ne zaman gelecek’ sorusunun yanıtına odaklandı. ASKİ ilçe ilçe su kesinti başlangıç ve bitiş saati gibi detayları paylaştı. Peki Beypazarı ve Etimusgut’ta sular ne zaman gelecek? İşte 21 Mayıs 2025 Çarşamba ASKİ su kesintisi listesi…